Co to jest przedawnienie długów?

Przedawnienie długów to temat, który budzi wiele emocji – zwłaszcza u osób zadłużonych. To jedno z podstawowych pojęć w prawie cywilnym, które może mieć ogromne znaczenie w walce z wierzycielami. Przedawnienie oznacza, że po upływie określonego czasu wierzyciel nie może już skutecznie dochodzić swojego roszczenia przed sądem. Dług nadal istnieje, ale nie trzeba go spłacać – o ile dłużnik się na to przedawnienie powoła.

Jak działa przedawnienie?

Zgodnie z Kodeksem cywilnym, po upływie określonego terminu roszczenie majątkowe ulega przedawnieniu. To znaczy, że jeśli minął odpowiedni okres, wierzyciel nie może skutecznie zmusić Cię do zapłaty – ani przez sąd, ani przez komornika. Sam dług nadal istnieje, ale staje się tzw. długiem naturalnym – możesz go spłacić dobrowolnie, ale nie masz już prawnego obowiązku.

Najczęstsze terminy przedawnienia długów:

• 3 lata – np. rachunki za telefon, energię, wodę, pożyczki prywatne,

• 2 lata – np. usługi cykliczne, niektóre mandaty,

• 6 lat – kredyty bankowe, zobowiązania z tytułu umów cywilnych (od 2023 roku skrócone z 10 lat),

• 1 rok – roszczenia z tytułu umowy przewozu (np. niezapłacony bilet),

• 10 lat – wyrok sądowy (czyli dług zasądzony wyrokiem sądu),

Kiedy przedawnienie nie działa?

Przedawnienie nie działa z urzędu – musisz sam się na nie powołać. Jeśli wierzyciel złoży pozew, a Ty nie odpowiesz, sąd może wydać nakaz zapłaty, mimo że dług jest przedawniony. Dopiero w sprzeciwie możesz podnieść zarzut przedawnienia.

Przedawnienie może być też przerwane – np. przez:

• uznanie długu (ustnie lub pisemnie),

• podpisanie ugody,

• wszczęcie postępowania sądowego,

• wpłatę częściową.

Po każdej takiej sytuacji bieg terminu przedawnienia zaczyna się od nowa.

Czy przedawnione długi mogą trafić do BIK lub BIG?

Tak – wpis do rejestru może istnieć mimo przedawnienia. Ale jeśli dług jest już przedawniony, masz prawo zażądać jego usunięcia z rejestru BIG. W przypadku BIK sytuacja jest bardziej złożona – nawet długi sprzed lat mogą tam widnieć, jeśli dotyczą niespłaconych kredytów bankowych.

Podsumowanie

Przedawnienie to ważne narzędzie w walce z długami – pozwala uniknąć spłaty roszczeń, których wierzyciel nie dochodził na czas. Trzeba jednak wiedzieć, jak i kiedy z niego skorzystać. Nie wystarczy przeczekać – trzeba zareagować w odpowiednim momencie, najlepiej z pomocą doradcy lub prawnika. Pamiętaj – prawo jest po Twojej stronie, jeśli wiesz, jak z niego skorzystać.