Czy alimenty da się umorzyć?

W gąszczu problemów finansowych, gdy długi zaciągają pętlę na szyi, myśl o oddłużeniu staje się jedyną nadzieją. Upadłość konsumencka jawi się jako szansa na umorzenie kredytów, pożyczek i innych zobowiązań. Jednak w tym wszystkim jest jedna kategoria długu, która budzi szczególne emocje i wątpliwości: alimenty. Czy ten specyficzny rodzaj zobowiązania również może pójść w zapomnienie? Czy alimenty da się umorzyć? W FINTEO, niczym troskliwy przewodnik, chcemy Ci to jasno i bez niedomówień wyjaśnić.

Alimenty – dług o najwyższym priorytecie

Zanim odpowiemy na pytanie, musisz zrozumieć, że w polskim systemie prawnym alimenty to nie jest zwykły dług. To nie jest pożyczka od banku czy niezapłacony rachunek za telefon. To zobowiązanie o szczególnym charakterze, wynikające z fundamentalnego, rodzinnego obowiązku zapewnienia środków utrzymania osobom, które nie są w stanie samodzielnie o siebie zadbać – najczęściej własnym dzieciom. Celem alimentów jest zagwarantowanie im dachu nad głową, jedzenia, ubrań, edukacji i opieki zdrowotnej. Właśnie ze względu na ten cel, prawo otacza je wyjątkową ochroną.

Kategoryczna odpowiedź prawa – nie ma możliwości umorzenia

Przejdźmy do sedna: odpowiedź na pytanie, czy alimenty da się umorzyć, jest jednoznaczna i niestety dla dłużników – negatywna. Nie, długów alimentacyjnych nie można umorzyć w żadnym postępowaniu oddłużeniowym, w tym w upadłości konsumenckiej.

Ustawa Prawo upadłościowe, która jest podstawą całego procesu oddłużania, zawiera precyzyjny katalog zobowiązań, które są wyłączone z możliwości umorzenia. Na samym szczycie tej listy, jako pierwsze i najważniejsze, znajdują się właśnie zobowiązania o charakterze alimentacyjnym. Oznacza to, że nawet jeśli pomyślnie przejdziesz przez całą, często wieloletnią, procedurę upadłości konsumenckiej i sąd umorzy Twoje kredyty bankowe, pożyczki i inne długi, to obowiązek zapłaty zarówno zaległych, jak i bieżących alimentów pozostanie w mocy.

Dlaczego prawo jest tak surowe w kwestii alimentów?

Ta surowość wynika z fundamentalnych zasad sprawiedliwości społecznej i ochrony najsłabszych. Ustawodawca wychodzi z założenia, że obowiązek wobec własnych dzieci czy innych osób uprawnionych do alimentów jest ważniejszy niż zobowiązania wobec banków czy firm pożyczkowych. Zgoda na umorzenie alimentów oznaczałaby, że dłużnik, kosztem podstawowych potrzeb swojego dziecka, uwalnia się od odpowiedzialności. Byłoby to sprzeczne z zasadami etyki i mogłoby prowadzić do dramatycznych sytuacji życiowych osób uprawnionych do alimentów.

Konsekwencje w praktyce – alimenty zawsze na pierwszym miejscu

Ten szczególny status alimentów ma również swoje odzwierciedlenie w praktyce. Wierzytelności alimentacyjne mają absolutne pierwszeństwo w zaspokajaniu, zarówno w toku egzekucji komorniczej, jak i w postępowaniu upadłościowym. Komornik może zająć na poczet alimentów większą część wynagrodzenia niż na poczet innych długów. Podobnie, syndyk w postępowaniu upadłościowym w pierwszej kolejności będzie przeznaczał ewentualne środki uzyskane ze sprzedaży majątku właśnie na pokrycie zaległości alimentacyjnych.

Co robić, gdy nie stać Cię na płacenie alimentów?

Skoro umorzenie nie wchodzi w grę, co możesz zrobić, jeśli Twoja sytuacja finansowa faktycznie uniemożliwia Ci płacenie alimentów w zasądzonej wysokości? Jedyną legalną drogą jest wystąpienie do sądu rodzinnego z pozwem o obniżenie alimentów. Musisz jednak udowodnić, że Twoja sytuacja materialna uległa trwałemu i istotnemu pogorszeniu (np. w wyniku ciężkiej choroby, utraty pracy bez Twojej winy) i nie jesteś w stanie płacić dotychczasowej kwoty. To jednak nie jest umorzenie zaległości, a jedynie próba dostosowania bieżącego obowiązku do Twoich realnych możliwości.

Pamiętaj, długi alimentacyjne to zobowiązanie, od którego nie da się uciec. Zamiast liczyć na niemożliwe umorzenie, skup się na poszukiwaniu realnych sposobów na uregulowanie tej najważniejszej powinności.