Czy mogę zmniejszyć plan spłaty?

Zakończenie postępowania upadłościowego i otrzymanie od sądu planu spłaty wierzycieli to moment, który przynosi ogromną ulgę, ale jednocześnie nakłada na Ciebie nowe, konkretne zobowiązanie. Przez najbliższe lata Twoim zadaniem jest sumienne regulowanie ustalonych rat. Ale co w sytuacji, gdy życie pisze nieprzewidziany scenariusz? Co jeśli Twoja sytuacja finansowa gwałtownie się pogorszy? Wiele osób w takiej chwili zadaje sobie pytanie: czy mogę zmniejszyć plan spłaty? 

Kiedy zmiana planu spłaty jest możliwa? – Gdy życie pisze nowy scenariusz

Musisz wiedzieć, że plan spłaty to poważne zobowiązanie i sąd nie zmieni go z błahego powodu. Nie można go modyfikować, bo np. wzrosły Ci koszty utrzymania z powodu zakupu nowego samochodu czy droższych wakacji. Zmiana jest możliwa tylko wtedy, gdy Twoja niezdolność do regulowania rat wynika z istotnej i trwałej zmiany sytuacji życiowej, która nastąpiła już po ustaleniu planu spłaty i, co bardzo ważne, jest od Ciebie niezależna. Nie możesz jej sam/a zawinić.

Jakie to mogą być sytuacje? Najczęściej chodzi o poważne zdarzenia losowe, takie jak:

• Poważna choroba lub wypadek: Jeśli Twój stan zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu, co uniemożliwia Ci pracę w dotychczasowym wymiarze lub generuje wysokie, stałe koszty leczenia.

• Trwała utrata pracy: Nie chodzi tu o krótkotrwałe bezrobocie, ale o sytuację, w której tracisz pracę (np. z powodu likwidacji zakładu pracy) i ze względu na wiek, stan zdrowia czy sytuację na lokalnym rynku, nie masz realnych perspektyw na znalezienie nowego zatrudnienia o podobnych zarobkach.

• Konieczność podjęcia opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny: Jeśli musisz zrezygnować z pracy lub znacząco ją ograniczyć, aby zaopiekować się bliską osobą.

Jak formalnie ubiegać się o zmianę? – Droga przez sąd

Jeśli znalazłeś/aś się w jednej z wyżej opisanych, trudnych sytuacji, nie możesz po prostu przestać płacić rat. Musisz podjąć formalne kroki. Konieczne jest złożenie do sądu upadłościowego, który prowadził Twoją sprawę, specjalnego wniosku o zmianę planu spłaty wierzycieli. Taki wniosek musi być bardzo dobrze uzasadniony. Musisz w nim szczegółowo opisać, jak zmieniła się Twoja sytuacja życiowa i finansowa, dlaczego nie jesteś w stanie realizować dotychczasowego planu i jakie są Twoje obecne możliwości. Kluczowe jest dołączenie solidnych dowodów, które potwierdzą Twoje słowa – na przykład dokumentacji medycznej, świadectwa pracy z informacją o przyczynie zwolnienia, czy dokumentów potwierdzających konieczność opieki nad bliskim.

Jakie decyzje może podjąć sąd? – Trzy możliwe ścieżki

Sąd, po przeanalizowaniu Twojego wniosku i wysłuchaniu wierzycieli, może podjąć jedną z trzech decyzji:

1. Zmiana planu spłaty: To najczęstsze rozwiązanie w przypadku przejściowych, ale poważnych problemów. Sąd może zmniejszyć wysokość miesięcznych rat i jednocześnie wydłużyć okres spłaty, jednak nie więcej niż o dodatkowe 18 miesięcy.

2. Uchylenie planu spłaty i umorzenie pozostałych długów: To najkorzystniejsze, ale i najrzadsze rozwiązanie, zarezerwowane dla sytuacji absolutnie wyjątkowych. Jeśli sąd uzna, że Twoja niezdolność do spłaty ma charakter trwały i nieodwracalny (np. w wyniku ciężkiej, nieuleczalnej choroby), może uchylić plan spłaty i umorzyć wszystkie pozostałe, niespłacone zobowiązania.

3. Uchylenie planu spłaty i warunkowe umorzenie zobowiązań: Jeśli sąd uzna, że Twoja niezdolność do spłaty jest poważna, ale może mieć charakter przejściowy (np. jesteś w trakcie długotrwałego leczenia z szansą na powrót do zdrowia), może uchylić plan spłaty i warunkowo umorzyć Twoje długi na okres do 5 lat. W tym czasie będziesz musiał/a składać coroczne sprawozdania. Jeśli po 5 latach Twoja sytuacja się nie poprawi, długi zostaną umorzone ostatecznie. Jeśli jednak odzyskasz zdolność do zarobkowania, sąd może ustalić nowy plan spłaty.

Czego sąd nie uzna za podstawę do zmiany? – Kiedy wniosek zostanie oddalony

Musisz być świadomy/a, że sąd nie uwzględni Twojego wniosku, jeśli problemy ze spłatą wynikają z Twojej własnej winy. Jeśli na przykład dobrowolnie zrezygnowałeś/aś z pracy bez ważnego powodu, podjąłeś/aś ryzykowne decyzje finansowe, które pogorszyły Twoją sytuację, lub po prostu Twoje wydatki wzrosły z powodu zmiany stylu życia – sąd nie tylko nie zmniejszy planu spłaty, ale w skrajnych przypadkach niewykonywania planu z własnej winy, może go nawet uchylić bez umorzenia pozostałych długów. Oznaczałoby to powrót do punktu wyjścia, a wierzyciele mogliby ponownie wszcząć egzekucje komornicze.

Pamiętaj, życie bywa nieprzewidywalne, a prawo upadłościowe to rozumie. Daje ono pewien wentyl bezpieczeństwa na wypadek prawdziwych, niezawinionych przez Ciebie życiowych dramatów. Jeśli znalazłeś/aś się w takiej sytuacji, nie bój się szukać pomocy i skorzystać z przysługujących Ci praw. W FINTEO zawsze stoimy po to, by pomóc Ci zrozumieć te skomplikowane procedury i podjąć najlepsze możliwe kroki